ایران در برنامه ششم توسعه قصد دارد به مفهوم آب مجازی توجه کند، در حالی که این مفهوم بیش از سه دهه است که در سیاستگذاریهای کشورهای توسعهیافته مورد توجه قرار گرفتهاست. به دلیل عدم توجه به این مفهوم در کشور ،با صادرات هندوانه هفت برابر ذخیره آب پشت سد کرخه، آب مجازی به خارج از کشور را صادر میکنیم. آب مجازی آبی است که از ابتدا تا انتهای تولید یک محصول مصرف میشود. این آب اگرچه قابل مشاهده نیست اما در حسابهای اقتصادی دنیای امروز، با توجه به کمبود منابع آب نقش پررنگی دارد. برای تولید یک برگ کاغذ A4، 10 لیتر آب مصرف میشود و اگر بدون دلیل دو برگ کاغذ سفید را دور بیندازیم، در واقع 20 لیتر آب هدر دادهایم. با توجه به منفی بودن بیلان آب سفرههای زیرزمینی در بسیاری از نقاط کشور، باید از کشت محصولات پرآببر در بخش کشاورزی خودداری شود. ضمن اینکه براساس اصول آمایشی، تولیدات صنعتی نظیر فولاد به مناطقی منتقل شود که منابع آب کافی در اختیار دارند. ( مصرف سالانه آب برای فولاد مبارکه أصفهان بالغ بر 60 میلیون متر مکعب معادل یک سد است ) میانگین آب استفاده شده برای تولید هر کیلو هندوانه 300 لیتر است. این حجم آب در کشورهایی مصرف میشود که راندمان بخش کشاورزی در آنها بالاست. در خوشبینانهترین حالت برای تولید هر کیلو هندوانه در ایران، 500 لیتر آب مصرف میکنیم.
طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی، ایران با تولید سالانه بیش از 2 میلیون و 200 هزار تن هندوانه در رتبه چهارم جهان قرار دارد. این محصول در چهار فصل کشت و سالانه بیش از 100 هزار تن هندوانه به عراق، امارات متحده عربی و کویت صادر میشود. ما بر این باوریم که با صادرات 100 هزار تن هندوانه، سالانه بیش از 50 میلیارد متر مکعب آب به خارج از کشور صادر میشود. میانگین بارشها به فرض در یزد از متوسط کشوری پایینتر بوده و 100 میلیمتر در سال است در مناطقی مثل یزد که منطقهای خشک به حساب میآید الان هندوانه کاشت میشود. سیاست آب مجازی باید سرلوحه تصمیمسازیها در هر ارگان قرار گیرد...